Özetle,

           1.          Özbilinç ((Kendini tanıma)

            2.         Özdenetim (Dürtüleri kontrol etme)

            3.         Duyguları ifade edebilme

            4.         Başkalarının duygularını anlayabilme (Empati)

            5.         Engellere rağmen yola devam edebilme (Sebat)

            6.         Kendini harekete geçirebilme (Motivasyon)

            7.         Uyum sağlayabilme, sorun çözmeye istekli olma

            8.         Uzlaşmacı olabilme, çözüm odaklı düşünme

            9.         Ümidi ayakta tutma ve iyimser olma

            10.       Yeni deneyimlere açık olma, kendini geliştirmeye istek duyma

On maddede özetlenebilecek duygusal zekanın temel adımları zihinsel bir ustalık gerektirir.Bizim kültürümüzde ilim ve irfan ayırt edilmiştir. İlim sahibi olup, irfan sahibi olmayan kişiler, sırtına kitap yüklemiş ama insan olamamış tipler olarak tanımlanır. Çok bilgili, ancak sosyal ve duygusal becerileri zayıf olan bu kişiler sevilmezler, çoğunlukla yalnız kalırlar. Başarısız olduklarında çevrelerinde kimseyi bulamazlar.Hem ilim hem irfan sahibi kimselerse, sınırlarını bilir, kendilerini bilgileri nedeniyle başkalarından üstün görmezler. İnsanî değerlerin akademik değerler kadar önemli ve gerekli olduğuna inanır ve o değerleri yaşatmaya çalışırlar. Bu sebeple “Arif olan  Anlar”sözü, çok sevdiğim bir sözdür. Bilgiyi uygulamaya geçirmekteki bu özellikler “insan-ı kamil” özelliği olarak kültürümüz ve inanç sistemimizce yüceltilmiştir. Empati, diğergamlık adı altında yani diğer insanlar hakkında da gam, keder hissedebilmektir fakat kendini tamamen kaptırmak da demek değildir. Muhatabını duygusal manada anlamakla birlikte, bunun içine mantık katmayı da ifade eder. Karşıdakini anlamakla birlikte, bildiği doğrularla hareket etmektir empati.

ÇİĞDEM GELBUL PAYDAK