Dr.TEMİZ”BİLGİ KİRLİLİĞİ EN BÜYÜK DÜŞMAN”

 Mersin Şehir Hastanesinin uzman doktorlarından Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Psikiyatrist  doktoru Kenan Temiz ile günümüzün en önemli hastalığı olan “Covid Süresince Ruh Sağlığı “ konulu güzel bir söyleşi gerçekleştirdik.TAMSAYFA Magazin Müdürü Fatma KUTLUKSAMAN sordu.Uzman Doktor Kenan TEMİZ cevap verdi.”  

..İçinde bulunduğumuz bu salgın sürecinde birçok zorlukla karşılaştık. Bunlar halkın, ailelerin psikolojisini nasıl etkiledi, ne gibi sorunlarla karşılaştınız?

..İnsan sadece fiziksel bir yapı değildir. Dünya sağlık örgütü insanı,biyopsikososyal bir yapı sağlığı da biyolojik, psikolojik ve sosyal olarak tam bir iyilik hali olarak tanımlar. Dolayısı ile bu pandemi sürecinde insan biyolojik etkilenme dışında psikolojik ve sosyal olarakta çok etkilendi tabi. Çünkü bir tehdit ve tehdit algısı var, hastalık kapma hatta ölüm riski var. Bu da insanda kaygıyı özellikle genel kaygı düzeyini çok arttırdı. Bunun dışında pandemi koşullarında gerekli olan izole kalmak da insanlar üzerinde olumsuz etki yarattı ister istemez. Tüm bunlar insanın kendini yalnız ,çaresiz, yetersiz hissetmesine sebep oldu. Üstelik medyada ,televizyon programlarında bu hastalıkla ilgili kötü senaryolar olabilecek olumsuzluklar da konuşulunca insanlarda ve toplumsal olarak bir panik havasına neden oldu. Tabii tüm bunların sonucunda insanlarda çeşitli psikolojik belirtilere neden oldu ya da kişide daha önce var olan psikolojik sıkıntıların artmasına hatta hastalık düzeyine gelmesine yol açabildi. Özellikle bulaşma, hastalık kapma, bulaştırma ve temizlik takıntılarına, depresyona, panik ataklara, ruhsal travmaya neden oldu yada belirtilerini arttırdı. Ayrıca tahammülsüzlük, öfke kontrol sorunları ,bazı davranış sorunları, hatta intihar düşünceleri gibi bir çok psikolojik belirtiler sık görülmeye başlandı. Tabii şuan pandemi olduğu için doğal olarak herkes pandemi ile mücadeleye öncelik verdik haklı olarak. Ama aslında çok önemli olan pandeminin psikolojik boyutunuda ihmal ettik birazda.

 -Sağlıkçıların bu Covid salgını sürecinde

yaşadığı psikolojik sorunlara biraz

değinebilir miyiz?

 -Sağlıkçılar bu süreçte en ön safta dedikleri çok doğru bir şey. Burada sağlıkçıların baş etmesi gereken bir çoşey var. Bir kere bu hastalıkla birebir savaşıyorlar, bir savaş var ve burada en başta sensin, en ön cephede sen savaşıyorsun.Sürekli güncellenen bilgiler var, sürekli değişen şeyler var. Sağlıkçıların kendileri de çok ciddi kendi içsel düşüncelerinde kayıp yaşıyorlar. Mesela yakınlarına hastalık bulaştırma ve taşıma kaygısı, çocuklarına, eşine, annesine, babasına, yaşlılara, topluma,etrafına. Bu yüzden kendilerini izole ettiler. Çoğu kez eve gitmeyen sağlıkçılarımız oldu. Hatta bazı belediyeler ve sosyal toplum kuruluşları oteller kiraladılar. Ama kolay değil, insanın kendi evinin uzağında bir yerde uzunsüre kalması. Bu da aslında bir tür izolasyon.

-Peki bu süreçte

insanlara özellikle bu

evde kapalı kalma, karantina sürecinde, bu korku sürecinde bu işi daha pozitif

nasıl halledebilirler kısmında ne

önerirsiniz?

-Şimdi en başta önereceğim şey, çok fazla bilgi kirliliği olduğu için sürekli bu konuyu televizyonda, sosyal

medyada, başka platformlarda dinlemeye ve sürekli bununla ilgili kafa yormaya gerek olmadığını, sadece günün belli bir saatinde merak ettiği şeyler konusunda bakabileceklerini ve bunda da güvenilir kaynaklara, özellikle sosyal medyada çok fazla bilgi kirliliği var, sadece Sağlık Bakanlığı'nın, Türk Tabipler Birliği de olabilir, Dünya Sağlık Örgütü'nün. Bu sorumluluk sahibi bu kurumlardan alabilecekleri bilgilere güvenmelerini, tartışma programlarını çok fazla seyretmeleri önerilir. Çünkü orada herkes her şeyi söyleyebiliyor, bu da kaygımızı arttırır ve bu tür çok fazla bilgi yükünden kurtulmaları gerektiğini söyleyebilirim. İkincisi ise; "Evet ben karantinada isem koşullar bu, ne yapabilirim?" değerlendirip bunu olumluya çevirmek. O an evde ne yapmaktan hoşlanıyorsan, kendini ne yaparak iyi hissediyorsan onu yapmayı tavsiye ederim. Bu konuda da eğer evden çıkma durumu, yani karantina dışı bir şey varsa topluma genel anlamda şunu söyleyebilirim. Hobiler ve iyi gelen etkinlikler bulmalarını kendilerine tavsiye ederim. Mesela kimi yemek yapmaktan hoşlanır, kimi ahşap boyamaktan hoşlanır, kimi örgü örmekten hoşlanır.

Bir de duygularımızı paylaşmayı öneririm. Yani kaygılarımızı, korkularımızı, endişelerimizi akrabalarla, dostlarla bir araya gelemiyorsak bile görüntülü sohbetler yapıp endişelerimizi  olabildiğince azaltıp, konuşarak duygularımızı paylaşmayı tavsiye ederim. İyi uyku iyi beslenme mutlaka önemli. Kendimize iyi bakmalıyız bu süreçte, toplum olarak iyi bakmalıyız. Dengeli ve sağlıklı beslenmeye ve su içmeye dikkat etmemiz gerekiyor. Hastalık sürecinde ne yapılabilir?  Hastalık sürecinde bize düşen görevler var. Bir kere hasta olan kişiye iyi bir bilgi vermek, süreci anlatmak, kaygıyı azaltmak, varsa olası psikiyatri sorunları, psikolojik sorunlarını dinlemek, onu anlamaya çalışmak önemli bir şey. Bunlar tavsiye edeceğim şeylerdir....